Contents
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (chữ Hán: 大越史記全書), đôi khi được gọi tắt là Toàn thư, là bộ quốc sử viết bằng văn ngôn cổ xưa nhất và còn nguyên vẹn của Việt Nam. Bộ sách được biên soạn theo thể biên niên, ghi chép lại một cách hệ thống lịch sử Việt Nam từ thời đại truyền thuyết của Kinh Dương Vương năm 2879 TCN cho đến năm 1675 dưới thời vua Lê Gia Tông của nhà Hậu Lê. Đây là tài liệu vô giá cho những ai muốn tìm hiểu sâu sắc về lịch sử nước nhà, và việc tìm kiếm Đại Việt Sử Ký Toàn Thư trọn bộ PDF ngày càng phổ biến để thuận tiện cho việc nghiên cứu và tra cứu.
Nguồn Gốc và Quá Trình Biên Soạn Đại Việt Sử Ký Toàn Thư
Bộ quốc sử này là thành quả lao động của nhiều thế hệ sử quan làm việc tại Sử quán dưới triều Hậu Lê. Quá trình biên soạn bắt đầu một cách chính thức với Ngô Sĩ Liên, một sử quan lỗi lạc dưới thời vua Lê Thánh Tông. Dựa trên việc chỉnh lý và bổ sung hai bộ quốc sử quan trọng trước đó là Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu và Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên đã hoàn thành phần đầu của bộ sách vào niên hiệu Hồng Đức thứ 10 (năm 1479). Bản thảo ban đầu này gồm 15 quyển, bao quát lịch sử từ thời khởi thủy đến khi nhà Hậu Lê thành lập năm 1427, và được đặt tên là Đại Việt Sử Ký Toàn Thư.
Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, bộ sách không được khắc in ngay mà tiếp tục được các đời sử quan sau này sửa đổi, bổ sung và phát triển. Dưới thời chúa Trịnh Tạc (khoảng niên hiệu Cảnh Trị), một nhóm văn quan do Tham tụng Phạm Công Trứ đứng đầu đã được giao nhiệm vụ sửa chữa bản của Ngô Sĩ Liên và biên soạn tiếp lịch sử từ năm 1428 (đời vua Lê Thái Tổ) đến năm 1662 (đời vua Lê Thần Tông). Công việc khắc in bộ sách gồm 23 quyển này đã được tiến hành nhưng bị bỏ dở.
Đến thời chúa Trịnh Căn (khoảng niên hiệu Chính Hòa), Tham tụng Lê Hy cùng một nhóm văn quan khác lại được lệnh tiếp tục khảo đính công trình của nhóm Phạm Công Trứ và viết tiếp lịch sử từ năm 1663 (đời vua Lê Huyền Tông) đến năm 1675 (đời vua Lê Gia Tông). Bộ quốc sử hoàn chỉnh này, giữ nguyên tên Đại Việt Sử Ký Toàn Thư do Ngô Sĩ Liên đặt, gồm 25 quyển, cuối cùng đã được khắc in toàn bộ và phát hành thành công vào năm Đinh Sửu, tức năm 1697 (Chính Hòa thứ 18) dưới triều vua Lê Hy Tông.
Nội Dung Chính và Giá Trị Lịch Sử
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư bao quát một giai đoạn lịch sử vô cùng rộng lớn, kéo dài hơn 45 thế kỷ, từ thời Kinh Dương Vương được coi là thủy tổ dân tộc Việt cho đến cuối thế kỷ 17. Nội dung sách được trình bày theo thể biên niên, tức là ghi chép các sự kiện lịch sử theo trình tự thời gian năm tháng, qua các triều đại phong kiến Việt Nam.
Bộ sách không chỉ ghi lại các sự kiện chính trị, quân sự quan trọng như các cuộc chiến tranh, thay đổi triều đại, mà còn phản ánh nhiều khía cạnh khác của đời sống xã hội như kinh tế, văn hóa, luật pháp, tư tưởng, tôn giáo và các biến cố tự nhiên.
Các Phiên Bản và Bản Dịch Quan Trọng
Sau lần in đầu tiên năm 1697, Đại Việt Sử Ký Toàn Thư đã được các chính quyền và tư nhân tái bản nhiều lần qua các thế kỷ, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nước ngoài. Điều này cho thấy sức sống và tầm quan trọng của bộ sử.
Vào nửa cuối thế kỷ 20, để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu lịch sử của đông đảo công chúng, các bản dịch Đại Việt Sử Ký Toàn Thư ra chữ quốc ngữ đã được thực hiện. Trong số đó, bản dịch do Nhà xuất bản Khoa học Xã hội phát hành lần đầu năm 1993, dựa trên cơ sở bản in Nội các quan bản (hiện lưu giữ tại thư viện Viện Viễn Đông Bác cổ ở Paris, Pháp), được coi là bản dịch phổ biến và có giá trị học thuật cao. Sự xuất hiện của các bản dịch và phiên bản số hóa như Đại Việt Sử Ký Toàn Thư trọn bộ PDF đã giúp bộ quốc sử này tiếp cận được nhiều đối tượng độc giả hơn.
Đánh giá Tầm Quan Trọng
Đại Việt Sử Ký Toàn Thư là bộ chính sử Việt Nam cổ nhất còn tồn tại nguyên vẹn cho đến ngày nay. Nó không chỉ là một công trình sử học đồ sộ mà còn là một di sản văn hóa vô giá của dân tộc Việt Nam. Bộ sách cung cấp nguồn tư liệu gốc vô cùng phong phú và đáng tin cậy, không chỉ thiết yếu cho ngành sử học mà còn hữu ích cho nhiều ngành khoa học xã hội khác như khảo cổ học, dân tộc học, văn hóa học, ngôn ngữ học… Ngoài giá trị sử liệu, Toàn thư còn được đánh giá cao về giá trị văn học qua cách hành văn và ghi chép. Nó cũng là nền tảng quan trọng để các bộ quốc sử sau này như Đại Việt sử ký tiền biên hay Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục kế thừa và phát triển.
Để thuận tiện cho việc nghiên cứu sâu rộng và tìm hiểu chi tiết về dòng chảy lịch sử hào hùng của dân tộc, bạn có thể tìm đọc và tải về Đại Việt Sử Ký Toàn Thư trọn bộ PDF từ các nguồn lưu trữ tài liệu học thuật hoặc thư viện số uy tín.