Tông Huấn Gaudete et Exsultate: Khám Phá Nét Đẹp Của Sự Không Hoàn Hảo Trên Con Đường Nên Thánh (PDF)

“Hãy vui mừng hoan hỉ” (Mt 5,12), lời mời gọi nên thánh từ những trang đầu của Thánh Kinh, được Đức Giáo hoàng Phanxicô tái khẳng định trong Tông huấn Gaudete et Exsultate. Đây không phải là một lời kêu gọi dành riêng cho một số ít người có khả năng rút lui khỏi cuộc sống thường ngày, mà là tiếng gọi gửi đến mỗi người chúng ta, mời gọi chúng ta nên thánh bằng chính cuộc sống yêu thương và làm chứng trong mọi hoàn cảnh. Trong hành trình này, chúng ta được khám phá ra Ranh Giới Giữa Mê Và Ngộ Tập 10 Nét đẹp Của Sự Không Hoàn Hảo PDF thông qua những chỉ dẫn thực tế và đầy khích lệ. Bài viết này dựa trên Tông huấn Gaudete et Exsultate sẽ làm sáng tỏ ơn gọi cao quý này, đồng thời chỉ ra những cạm bẫy cần tránh và những đặc tính cần trau dồi để sống trọn vẹn ơn gọi nên thánh ngay trong thế giới đầy thách thức ngày nay.

Ơn Gọi Nên Thánh Cho Mọi Người

Thiên Chúa mời gọi tất cả chúng ta nên thánh, không phân biệt hoàn cảnh hay bậc sống. Sự thánh thiện không phải là một lý tưởng xa vời chỉ dành cho giám mục, linh mục hay tu sĩ. Mỗi người đều được mời gọi vươn tới sự thánh thiện trọn hảo “mỗi người mỗi cách”, thể hiện chính mình tốt nhất, những ân huệ riêng tư nhất mà Thiên Chúa đã đặt để trong tâm hồn.

Các Vị Thánh Khuyến Khích và Đồng Hành

Chúng ta không cô đơn trên con đường nên thánh. “Đám mây nhân chứng vĩ đại” bao gồm các thánh đã được tuyên phong và cả những người thân yêu của chúng ta, những người dù không luôn hoàn hảo, nhưng đã sống vui lòng Chúa giữa những lỗi lầm và thiếu sót. Họ khuyến khích và đồng hành với chúng ta, giữ mối ràng buộc yêu thương và hiệp thông ngay cả khi đã về trước nhan Chúa. Đời sống hiến thân của các ngài là mẫu gương đáng ngưỡng mộ để chúng ta noi theo Đức Kitô.

Các Vị Thánh “Ở Kề Bên Ta”

Sự thánh thiện được biểu lộ dồi dào nơi dân thánh trung tín của Thiên Chúa, đặc biệt là những vị thánh “ở kề bên ta” – những người sống ngay giữa chúng ta. Đó là những người cha, người mẹ tận tụy, những người lao động cần mẫn, những bệnh nhân kiên cường, những tu sĩ cao niên giữ vững nụ cười. Sự kiên trung hằng ngày của họ phản chiếu sự hiện diện của Thiên Chúa. Lịch sử thật được hình thành bởi rất nhiều tâm hồn khiêm hạ, ẩn khuất như thế.

Lời Mời Gọi Cá Nhân

Tông huấn nhấn mạnh lời mời gọi nên thánh ngỏ với mỗi người chúng ta, một cách riêng tư. Chúng ta không nên nản lòng trước các mẫu gương thánh thiện dường như không thể đạt tới, cũng không nên sao chép một cách vô vọng. Điều quan trọng là phân định nẻo đường riêng của mình, thể hiện những ân huệ độc đáo của bản thân.

Nên Thánh Trong Đời Thường

Để nên thánh không đòi hỏi phải xa rời cuộc sống thường ngày. Trái lại, chúng ta được mời gọi nên thánh bằng cách sống đời yêu thương và làm chứng trong mọi việc mình làm, ở nơi mình sống. Dù trong bậc sống nào – hôn nhân, lao động, làm cha mẹ, hay giữ địa vị quyền báu – chúng ta đều có thể nên thánh bằng việc chu toàn bổn phận cách liêm chính, yêu thương, chăm sóc, kiên trì giáo dục, và phục vụ công ích. Sự thánh thiện lớn lên qua những cử chỉ nhỏ bé hằng ngày: từ chối nói xấu, kiên nhẫn lắng nghe con cái, cầu nguyện trong lo âu, đối xử tử tế với người nghèo. Ngay cả trong những thách đố lớn, Thiên Chúa mời gọi chúng ta hoán cải để ân sủng của Ngài trở nên rõ ràng hơn. Cần tìm cách làm cho hoàn hảo hơn những điều bình thường chúng ta làm. Như Đức Hồng y Nguyễn Văn Thuận đã sống, chúng ta hãy tận dụng những cơ hội có được mỗi ngày, hoàn thành các việc thường ngày một cách phi thường, làm cho những giây phút ấy tràn đầy tình thương.

Sứ Mạng Cá Nhân Trong Đức Kitô

Mỗi Kitô hữu cần nhìn toàn thể cuộc đời mình như một sứ mạng, một con đường nên thánh, vì đó là ý muốn của Thiên Chúa. Mỗi vị thánh là một sứ mạng được Chúa Cha hoạch định để phản chiếu một khía cạnh nào đó của Tin Mừng. Sứ mạng của chúng ta có ý nghĩa trọn vẹn nhất trong sự kết hợp với Đức Kitô, đồng hình đồng dạng với Người. Bằng cách chiêm ngắm các mầu nhiệm cuộc đời Người, chúng ta hội nhập chúng vào những lựa chọn và thái độ của mình. Đức Kitô yêu thương trong chúng ta, vì sự thánh thiện không gì khác hơn là sống đức ái đến mức viên mãn. Để nhận biết lời Chúa muốn nói với ta qua cuộc đời mình, ta cần lắng nghe Thiên Chúa trong cầu nguyện, nhận biết các dấu chỉ Ngài ban, và để Chúa Thánh Thần luyện đúc mình thành một mầu nhiệm riêng biệt, phản chiếu Đức Giêsu Kitô trong thế giới hôm nay.

Hoạt Động Thánh Hóa

Sứ mạng riêng của bạn không thể tách rời khỏi việc xây dựng Nước Thiên Chúa. Việc gắn bó với Đức Kitô đòi hỏi dấn thân cùng Người xây dựng Nước của tình yêu, công lý và hòa bình. Sự thánh thiện không thể tách rời khỏi hoạt động mục vụ và dấn thân cho tha nhân. Tuy nhiên, cần tránh thái độ thích yên lặng để trốn tránh hoạt động, hoặc tìm cầu nguyện mà không quan tâm đến phục vụ. Chúng ta được mời gọi sống chiêm niệm ngay giữa lòng hoạt động và nên thánh bằng cách thi hành sứ mạng riêng cách có trách nhiệm và quảng đại. Cần có những khoảnh khắc yên tĩnh, cô tịch trước Thiên Chúa để nghe tiếng Ngài, đặc biệt trong thế giới ồn ào, tràn ngập thông tin và thú vui phù phiếm.

Sống Động Hơn, Nhân Bản Hơn

Đừng sợ nên thánh. Sự thánh thiện không tước đi năng lực, sức sống hay niềm vui của bạn. Trái lại, bạn sẽ trở thành con người mà Chúa Cha đã nhắm đến khi tạo dựng nên bạn. Việc phụ thuộc vào Thiên Chúa giải thoát chúng ta khỏi mọi hình thức nô lệ và giúp ta nhận ra phẩm giá cao quý. Theo mức độ mà mỗi Kitô hữu lớn lên trong sự thánh thiện, họ sẽ mang lại phúc lộc nhiều hơn cho thế giới, trở nên muối đất và ánh sáng. Đừng sợ hướng tầm nhìn cao hơn, để cho mình được Thiên Chúa yêu thương và giải thoát, để Chúa Thánh Thần hướng dẫn. Sự thánh thiện là cuộc gặp gỡ giữa sự yếu đuối của bạn và quyền năng của ân sủng Thiên Chúa.

Hai Kẻ Thù Tinh Vi Của Sự Thánh Thiện

Có hai hình thức thánh thiện sai lệch có thể làm chúng ta lạc lối: thuyết Ngộ đạo (gnosticismo) và thuyết Pêlagiô (pelagianesimo). Đây là hai lạc thuyết cổ xưa nhưng vẫn hiện diện cách đáng ngại trong thời đại chúng ta, phản ảnh một thứ nội tại thuyết quy nhân (immanentismo antropocentrico) ngụy trang như chân lý Công giáo.

Thuyết Ngộ Đạo Đương Đại

Thuyết Ngộ đạo đương đại là “một đức tin hoàn toàn chủ quan”, chỉ bận tâm đến kinh nghiệm hoặc tri thức, giam hãm con người trong lý lẽ hay tình cảm riêng. Họ đánh giá tha nhân dựa trên năng lực thấu hiểu các đạo lý sâu sắc, tách trí năng khỏi thể xác, không thấu cảm được thân xác đau khổ của Đức Kitô nơi tha nhân. Họ nghiêng chiều về “một Thiên Chúa mà không có Đức Kitô, một Đức Kitô không có Hội Thánh, một Hội Thánh không có dân chúng”. Đây là một quan điểm hư ảo, ở bề mặt nhiều chuyển động nhưng tinh thần bất động, vô cảm. Nó lầm lạc khi tự nguỵ trang thành linh đạo, muốn làm chủ mầu nhiệm. Thiên Chúa siêu việt, luôn bất ngờ. Ai muốn mọi sự rõ ràng, chắc chắn là có tham vọng điều khiển sự siêu việt của Thiên Chúa. Ta không thể xác định nơi nào không có Thiên Chúa, vì Ngài hiện diện cách mầu nhiệm trong mỗi cuộc đời. Việc hiểu biết phải là động lực đáp lại tình yêu Thiên Chúa cách trọn vẹn hơn. Thần học và sự thánh thiện không thể tách rời. Cần tránh biến kinh nghiệm Kitô giáo thành hệ thống thao luyện trí thức.

Thuyết Pêlagiô Của Ngày Nay

Sau Ngộ đạo, Thuyết Pêlagiô xuất hiện. Năng lực Ngộ đạo gán cho trí tuệ, Pêlagiô gán cho ý chí, nỗ lực cá nhân. Họ tin vào năng lực bản thân, tự mãn cho mình hơn người khác vì tuân thủ quy luật hay lối sống Công giáo. Họ quên rằng “mọi sự không phải do ý muốn hay cố gắng chạy vạy của người ta, nhưng do Thiên Chúa đã tỏ lòng thương xót”. Họ không nhìn nhận yếu đuối con người không được chữa lành hoàn toàn bởi ân sủng. Ân sủng hoạt động trong lịch sử, nắm giữ và dần dần biến đổi. Không chấp nhận thực tại tiệm tiến này là ngăn cản ân sủng. Để nên hoàn hảo như Thiên Chúa muốn, cần hiện diện khiêm hạ trước thánh nhan Ngài, tiến bước trong kết hợp, nhận ra mình được yêu thương, loại bỏ sợ hãi trước sự hiện diện mang lại thiện hảo. Ở trong Ngài, chúng ta được nên thánh. Hội Thánh dạy rằng ta được công chính hóa nhờ ân sủng nhưng không, không phải do việc làm hay nỗ lực. Các thánh không cậy dựa vào việc làm của mình. Ơn Chúa vượt trên mọi tài năng, sự bất bình đẳng giữa Thiên Chúa và ta là vô cùng. Tình bạn của Ngài là ơn ban. Chỉ nhờ ơn Chúa, ta mới có thể cộng tác vào sự biến đổi bản thân. Thuyết Tân Pêlagiô biểu hiện qua ám ảnh luật lệ, bận tâm lợi ích xã hội, chăm chút bề ngoài, kiêu hãnh năng lực, lo lắng chương trình tự quản. Điều này làm Tin Mừng phức tạp, biến mình thành nô lệ cho cơ chế, ít chỗ cho ân sủng. Giới luật Giáo Hội nên áp dụng chừng mực để đời sống không nặng nề.

Tóm Lược Lề Luật: Yêu Thương là Cốt Yếu

Để tránh lạc thuyết, ta nên nhớ phẩm trật các nhân đức, tìm kiếm điều cốt yếu: Đức ái. “Đức tin hành động nhờ đức ái”. Yêu người là chu toàn Lề Luật. Giữa rừng mệnh lệnh, Chúa Giêsu soi tỏ hai khuôn mặt: Chúa Cha và anh em. Nơi mỗi anh em, đặc biệt người bé mọn, yếu đuối, ta gặp hình ảnh Thiên Chúa. “Thiên Chúa và tha nhân. Hai của cải này sẽ không mất được!” Xin Chúa giải thoát Hội Thánh khỏi các hình thức mới của Ngộ đạo và Pêlagiô.

Trong Ánh Sáng Của Vị Tôn Sư: Các Mối Phúc

Để hiểu nên thánh là gì, không gì sáng tỏ hơn là quay về lời Chúa Giêsu, đặc biệt là các Mối Phúc. Các Mối Phúc là thẻ căn cước của người Kitô hữu, chân dung của vị Tôn Sư mà ta được mời gọi phản chiếu. “Hạnh phúc” hay “có phúc” đồng nghĩa với “thánh thiện”. Ai trung thành với Chúa và Lời Ngài, khi tự hiến, sẽ đạt được hạnh phúc thật.

Phúc Thật: Con Đường “Ngược Dòng”

Lời Chúa Giêsu đi ngược những gì người ta thường làm trong xã hội, nơi thế giới đẩy ta hướng tới lối sống khác (giải trí, hưởng thụ, trốn tránh đau khổ, ích kỷ, kiêu ngạo). Các Mối Phúc đòi hỏi sức mạnh của Chúa Thánh Thần để giải thoát ta khỏi yếu đuối, ích kỷ, tự mãn, kiêu căng.

• Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó: Không đặt bảo đảm cuộc sống nơi của cải. Có trái tim nghèo khó đáng thương để Chúa bước vào. Liên quan đến “sự bình tâm thánh thiện”, tự do nội tâm. Lối sống khổ hạnh, giản dị, chia sẻ với người nghèo. Khó nghèo trong lòng: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai hiền lành: Sống hiền lành trong thế giới thù địch, tranh chấp, hận thù, kiêu hãnh. Học với Đức Kitô lòng hiền hậu, khiêm nhường. Nhìn lỗi lầm người khác cách dịu dàng, hiền từ. Chịu đựng sai lỗi người khác. Hiền lành là hoa quả của Thánh Thần. Ngay cả khi bảo vệ đức tin, làm “một cách hiền hòa”. Hiền lành là biểu hiện của sự nghèo khó nội tâm, tin cậy vào một mình Thiên Chúa. Cư xử cách hiền lành và khiêm nhường: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai sầu khổ: Không ngoảnh mặt trước ốm đau, buồn phiền. Biết cảm nhận đau khổ, chạm đến chiều sâu đời sống, tìm hạnh phúc chân thực. Được Chúa Giêsu an ủi, không sợ chia sẻ đau khổ người khác, cảm thông nỗi thống khổ, mang lại xoa dịu. Cảm nhận tha nhân là thịt xương của mình. Biết khóc với người khác: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai khát khao sự công chính: Khao khát công lý mãnh liệt như đói khát. Đức Giêsu đưa ra nền công lý khác thế gian, không bị hoen ố bởi lợi ích nhỏ nhen. Khởi sự nơi đời sống mỗi người khi chính trực, rồi tìm kiếm công lý cho người nghèo, cô thế. Công lý đồng nghĩa với trung thành thánh ý Chúa. Đói khát sự công chính: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai xót thương người: Chia sẻ, giúp đỡ, phục vụ, tha thứ, thông cảm. Chiếu tỏa sự hoàn hảo của Thiên Chúa, Đấng trao hiến và tha thứ vô lượng. Được Chúa xót thương thì phải thương xót đồng loại. Đừng tìm cách báo thù. Hãy nghĩ về mình như đạo quân được tha thứ. Biết nhìn và hành động với lòng thương xót: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai có lòng trong sạch: Có tâm hồn đơn sơ, thanh khiết, không hoen ố. Trái tim biết yêu thương không để thứ gì làm nguy hại tình yêu. Trái tim là nơi chứa ý hướng thực sự, điều ta thực sự tìm kiếm. Chúa thấy tận đáy lòng. Cái xuất phát từ lòng mới làm ta ô uế. Trái tim yêu mến Thiên Chúa và tha nhân chân thật là trái tim trong sạch, có thể nhìn thấy Thiên Chúa. Giữ cho trái tim khỏi mọi sự làm nhơ uế tình yêu: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai xây dựng hòa bình: Là mạch nguồn của bình an, xây dựng hòa bình và tình thân hữu. Không ngồi lê đôi mách, chỉ trích, phá đổ. Kiên tạo bình an của Tin Mừng, không loại trừ ai, đón nhận cả người khó tính. Công việc khó khăn, đòi trí và tâm rộng mở. Chấp nhận đối diện xung đột, giải quyết và biến nó thành mắt xích liên kết. Nghệ nhân của hòa bình, đòi sự bình tâm, sáng tạo, nhạy cảm, khéo léo. Gieo rắc bình an quanh ta: đó là sự thánh thiện.
• Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính: Con đường đi ngược dòng, chất vấn xã hội, gây phiền toái. Đừng tìm cuộc sống dễ dãi. Tham vọng quyền lực, lợi ích thế gian thường chắn lối. Trong xã hội cản trở phát triển nhân văn, sống các Mối Phúc khó khăn, bị nhìn là tiêu cực, hoài nghi, chế giễu. Thập giá, mệt mỏi, đau khổ khi sống luật yêu thương là nguồn tăng trưởng, thánh hóa. Bách hại không chỉ tàn bạo mà còn tinh tế (vu khống, lừa dối, chế nhạo). Chấp nhận con đường Phúc âm hằng ngày, dù có thể gặp khó khăn: đó là sự thánh thiện.

Luật Sống Của Lòng Thương Xót

Đức Giêsu dừng lại ở Mối Phúc về lòng thương xót trong Mt 25,31-46, ban cho ta quy luật sống để xét xử. Nhận ra Đức Kitô nơi khuôn mặt của những kẻ Ngài đồng hóa: đói, khát, khách lạ, trần truồng, đau yếu, ngồi tù. Thánh thiện không là ngây ngất huyền nhiệm, mà là nhìn thấy Người cách đặc biệt nơi những người này. Lòng thương xót là “con tim đang đập của Tin Mừng”. Ta không thể hiểu hay sống sự thánh thiện tách khỏi đòi hỏi này. Làm Kitô hữu là đáp lại với đức tin và đức ái, nhìn thấy người ấy là con người với phẩm giá, được Chúa Cha yêu thương. Điều này kéo theo bứt rứt lành mạnh, tìm cách thay đổi xã hội bất công.

Tránh Các Ý Thức Hệ Lệch Lạc

Có hai sai lầm nguy hại:

1. Tách rời đòi hỏi Tin Mừng khỏi mối quan hệ cá vị với Chúa (Kitô giáo thành ONG, thiếu linh đạo).
2. Hoài nghi dấn thân xã hội, coi là hời hợt, thế tục, duy vật, cộng sản, dân túy. Coi nhẹ vấn đề di dân, nghèo đói so với vấn đề đạo đức sinh học. Sự sống của người nghèo, bị loại trừ, yếu đuối, bị buôn bán, người già bị bỏ rơi cũng thánh thiêng không kém thai nhi. Ta không thể ủng hộ lý tưởng thánh thiện mà thờ ơ bất công.

Sự Thờ Phượng Thiên Chúa Yêu Thích Nhất

Ta tôn vinh Thiên Chúa không chỉ bằng thờ phượng, cầu nguyện, tuân giữ quy tắc đạo đức, mà còn bằng việc làm cho tha nhân. Cầu nguyện quý báu vì nuôi dưỡng sự hiến thân yêu thương hằng ngày. Thờ phượng đẹp lòng Thiên Chúa khi hiến mình sống quảng đại. Cách tốt nhất nhận biết cầu nguyện chân thực là xét cuộc sống đã biến đổi tới mức nào trong ánh sáng lòng thương xót. Lòng thương xót là tiêu chuẩn hiểu ai là con cái đích thực của Ngài.

Theo Thánh Tôma Aquinô, hành động cao quý nhất biểu lộ tình yêu đối với Thiên Chúa là những việc làm của lòng thương xót đối với người lân cận, hơn cả việc thờ phượng bên ngoài. Chủ nghĩa khoái lạc và tiêu thụ làm ta bận tâm đến bản thân, khó bận lòng giúp người nghèo trừ phi có đời sống giản dị, đấu tranh chống cơn sốt yêu cầu của xã hội tiêu thụ.

Vài Đặc Tính Của Sự Thánh Thiện Trong Thế Giới Hôm Nay

Ngoài các Mối Phúc, có những đặc tính thiêng liêng cần thiết trước những nguy hiểm và giới hạn văn hóa ngày nay (lo âu, hung bạo, tiêu cực, lười biếng, ích kỷ, linh đạo thay thế). Đây là năm cách diễn tả tình yêu Thiên Chúa và tha nhân.

Kiên Trì, Nhẫn Nại Và Hiền Lành

Xây dựng nền móng vững chắc nơi Thiên Chúa. Nhờ sức mạnh nội tâm này, ta kiên trì chịu đựng nghịch cảnh, thù hận, phản bội. “Nếu Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta, ai còn chống lại được chúng ta”. Đây là nguồn bình an của các thánh. Trong thế giới hối hả, ta làm chứng sự thánh thiện nhờ kiên nhẫn, bền tâm làm việc thiện. Không lấy ác báo ác, không tự báo oán. Thái độ này là sức mạnh đích thực. Cần chiến đấu chống khuynh hướng hung hăng, vị kỷ. Khi quá sức, bám neo cầu nguyện, được đưa về gần suối nguồn bình an. Tránh cuốn vào ngôn ngữ bạo lực trên mạng, phỉ báng, vu khống, làm mất thanh danh người khác. Miệng lưỡi không kiểm soát là “thế giới của sự ác”. Sức mạnh nội tâm do ân sủng dập tắt kiêu căng, làm con tim dịu hiền. Các thánh kềm giữ miệng lưỡi trước lỗi phạm anh em, tránh ngôn ngữ làm hạ giá. Không tốt khi xét đoán anh em như quan tòa hà khắc. Khiêm nhường chỉ bén rễ qua những sự hạ mình. Không chịu sỉ nhục, hạ mình thì không khiêm nhường, không trên nẻo đường thánh thiện. Sự tự hạ làm ta giống Chúa Giêsu, là phần thiết yếu bắt chước Người. Chấp nhận sự hạ mình hàng ngày để cứu vãn gia đình, không khoe khoang, chọn việc thấp hèn, chịu bất công để dâng hy sinh. Cần có con tim tràn đầy bình an của Đức Kitô, không bị khống chế bởi hung hăng, ngạo mạn. Tin tưởng nội tâm, chịu đựng kiên trì trong việc thiện. Đừng tìm an toàn nơi thành công, thú vui, của cải, quyền lực. Bình an Chúa ban không theo kiểu thế gian.

Niềm Vui Và Tinh Thần Hài Hước

Thánh thiện không hàm chứa rụt rè, buồn thảm, chua chát. Các thánh luôn vui vẻ, đầy tinh thần hài hước. Làm Kitô hữu là “đầy hoan lạc trong Thánh Thần”, vì hoa quả thiết yếu của đức ái là niềm vui. Niềm vui siêu nhiên có thể “thích ứng và thay đổi, nhưng luôn tồn tại”. Nó là bảo đảm sâu xa, cậy trông bình an, thỏa mãn thiêng liêng. Niềm vui Kitô giáo thường kèm cảm thức hài hước. Buồn phiền có thể là dấu hiệu vô ơn. Ta có thể quá bận tâm đến mình đến nỗi không nhận ra quà tặng Thiên Chúa. Chúa muốn ta tích cực, biết ơn, không phức tạp. Giữ tinh thần uyển chuyển. Chủ nghĩa tiêu thụ làm con tim nặng nề, mang lại vui thú mau qua, không phải niềm vui. Niềm hoan hỉ sống trong hiệp thông, chia sẻ, được chia sẻ. Tình yêu huynh đệ làm gia tăng niềm vui.

Bạo Dạn Và Say Mê

Thánh thiện đồng thời là parresía (sự bạo dạn), thôi thúc loan báo Tin Mừng, để lại dấu ấn. “Đừng sợ”. “Thầy ở cùng anh em mọi ngày”. Những lời này thúc giục lên đường, phục vụ bạo dạn. Parresía: nhiệt tâm, tự do lên tiếng, hăng say tông đồ. Là dấu ấn Chúa Thánh Thần, bảo chứng hân hoan. Cần sự thúc đẩy của Thánh Thần, kẻo tê liệt vì sợ hãi, thận trọng thái quá. Không gian đóng kín ẩm mốc, dễ gây bệnh. Xin ơn parresía. Giống Giôna, ta cám dỗ trốn tránh, tìm nơi an trú (chủ nghĩa cá nhân, duy linh, ẩn mình luật lệ, bi quan…). Thói quen nói: thay đổi không ý nghĩa, mọi sự vẫn thế. Hãy để Chúa đến đánh thức! Xét lại cách làm việc, mở mắt, tai, tim cho những gì xảy ra và Lời Chúa. Thúc đẩy hành động theo gương linh mục, tu sĩ, giáo dân dấn thân. Hội Thánh cần thừa sai đầy nhiệt huyết, hết lòng chia sẻ đời sống thực. Các thánh làm ta kinh ngạc, băn khoăn, thúc bách từ bỏ cuộc sống tầm thường. Xin ơn không do dự khi Thánh Thần đòi dấn bước, ơn can đảm chia sẻ Tin Mừng, không biến đời Kitô hữu thành viện bảo tàng.

Trong Cộng Đoàn

Sống cô lập khó chiến đấu chống nhục dục, cạm bẫy ma quỷ, ích kỷ thế gian. Nên thánh là hành trình trong cộng đoàn. Giáo Hội tuyên thánh cả cộng đoàn sống Tin Mừng anh hùng. Sống hay làm việc cùng người khác là con đường tăng trưởng thiêng liêng. Cộng đoàn kiến tạo “không gian đối thần” sống kinh nghiệm hiện diện của Chúa Phục sinh. Chia sẻ Lời Chúa, Thánh Thể thúc đẩy huynh đệ, làm cộng đoàn thánh thiện. Đời sống cộng đoàn hình thành bởi bao điều nhỏ nhặt thường ngày. Cộng đoàn thánh (Giêsu, Maria, Giuse) phản ánh vẻ đẹp hiệp thông Ba Ngôi. Chúa Giêsu mời chú ý chi tiết nhỏ của tình yêu. Cộng đoàn biết trân trọng chi tiết nhỏ của tình yêu, nơi thành viên chăm sóc nhau là nơi Chúa Phục sinh hiện diện. Chủ nghĩa cá nhân hưởng thụ cô lập ta. Con đường nên thánh làm ta gắn chặt với ước muốn Chúa Giêsu: “Xin cho tất cả được nên một”.

Trong Cầu Nguyện Liên Lỉ

Sự thánh thiện hệ tại thường xuyên mở lòng ra với Đấng siêu việt, diễn tả trong cầu nguyện và thờ phượng. Vị thánh có tinh thần cầu nguyện, khát khao thông giao với Thiên Chúa. Không chịu được sự ngột ngạt nội tại khép kín. Không tin vào sự thánh thiện không có cầu nguyện. Cố gắng thường xuyên sống trong sự hiện diện với Thiên Chúa. Niềm khao khát Thiên Chúa biểu lộ trong cuộc sống hằng ngày. Cần có những khoảng thời gian riêng cho Thiên Chúa, một mình với Ngài. Cầu nguyện là “tương giao thân tình bằng hữu”. Tất cả chúng ta đều cần sự thinh lặng tràn đầy sự hiện diện của Đấng ta tôn thờ. Trong thinh lặng, dưới ánh sáng Thánh Thần, phân định nẻo đường nên thánh. Không lắng nghe Chúa, lời lẽ chỉ là ba hoa vô ích. Chiêm ngắm dung nhan Chúa Giêsu phục hồi nhân tính. Để ngọn lửa của Người cháy lên trong lòng. Cầu nguyện không tách mình khỏi thực tại bên ngoài. Nó ghi dấu bằng sự hồi tưởng công trình Thiên Chúa, lịch sử đời mình, lòng thương xót. Cầu nguyện khẩn cầu biểu diễn tâm hồn tín thác, biết tự mình không làm gì được. Lời cầu nguyện xin ơn làm ta an tâm, chiến đấu kiên trì. Lời cầu nguyện chuyển cầu có giá trị đặc biệt, diễn tả tình yêu tha nhân, ôm lấy cuộc sống, lo âu, giấc mơ của họ. Nếu nhìn nhận Thiên Chúa hiện hữu, không thể không thờ phượng Ngài. Đọc Lời Chúa trong tâm tình cầu nguyện giúp lắng nghe tiếng Tôn sư. Gặp Chúa Giêsu trong Thánh Kinh dẫn đến Thánh Thể, nơi có sự hiện diện thực của Đấng là Lời Hằng Sống.

Cuộc Chiến Đấu Thiêng Liêng, Tỉnh Thức Và Phân Định

Đời sống Kitô hữu là cuộc chiến đấu liên lỉ chống cám dỗ ma quỷ, loan báo Tin Mừng. Cuộc chiến đẹp, cho phép ăn mừng khi Chúa chiến thắng.

Chiến Đấu và Tỉnh Thức

Không chỉ chống thế gian, não trạng thế tục, yếu đuối con người, mà còn chống ma quỷ, ông hoàng sự dữ. Chúa Giêsu vui mừng trước chiến thắng của ta trên ma quỷ.

Còn Hơn Một Huyền Thoại

Không nhìn nhận ma quỷ hiện hữu là nhìn cuộc sống theo tiêu chuẩn thường nghiệm, mất cảnh giác, bất cẩn, dễ bị tổn thương. Ma quỷ không cần ám, nó đầu độc bằng thù hận, u sầu, ghen tị, đồi bại. Khi mất cảnh giác, nó hủy hoại. Nó “như sư tử gầm thét”.

Cảnh Giác Và Tín Thác

“Đứng vững trước mưu chước ma quỷ”, “dập tắt tên lửa ác thần”. Con đường nên thánh là chiến đấu liên lỉ. Dựa vào vũ khí Chúa ban: đức tin qua cầu nguyện, suy niệm Lời Chúa, Thánh Lễ, Hòa Giải, bác ái, cộng đoàn, truyền giáo. Thiếu cẩn trọng, lời hứa dối trá lừa phỉnh. Phát triển điều thiện hảo, trưởng thành tâm linh, lớn lên trong tình yêu là đối trọng tốt nhất. Không đứng vững nếu sống trung lập, hài lòng ít ỏi, từ bỏ ước mơ hiến thân.

Sự Hư Hỏng Thiêng Liêng

Ai nghĩ không phạm tội nghiêm trọng có thể rơi vào u mê, ngủ mê, đời sống thiêng liêng nguội lạnh, yếu nhược, hư hỏng. Hư hỏng thiêng liêng tồi tệ hơn tội nhân sa ngã, là mù lòa, yên ổn, chấp nhận dối trá, vu khống, tự cao, quy ngã. “Satan cũng đội lốt thiên thần sáng láng”. Cám dỗ này dẫn đến hư hỏng.

Sự Phân Định

Biết điều gì từ Thánh Thần hay tinh thần thế gian/ma quỷ. Phân định đòi khả năng lý trí, lương tâm ngay lành, và là ơn ban phải cầu xin. Phát triển qua cầu nguyện, suy tư, đọc sách, bàn hỏi.

Một Nhu Cầu Khẩn Thiết

Ngày nay, ơn phân định đặc biệt cần thiết. Thế giới mở ra bao khả năng, trình bày mọi thứ hợp lệ. Ta bị ảnh hưởng bởi văn hóa hối hả, dễ thành con rối phó mặc trào lưu. Cần phân định khi cái gì mới xuất hiện: rượu mới Thiên Chúa hay ảo ảnh lừa dối? Hoặc khi sự dữ xui khiến đừng thay đổi, giữ mọi sự y thế. Ta tự do bằng sự tự do của Chúa Kitô. Xem xét bên trong và xung quanh để nhận ra đường đến tự do hoàn toàn. “Cân nhắc mọi sự; điều gì tốt thì giữ”.

Luôn Ở Trong Ánh Sáng Của Chúa

Phân định hữu ích trong mọi thời điểm, giúp nhận ra chương trình Chúa, ân sủng Ngài, không vụt mất gợi ý, không xem thường mời gọi lớn lên. Thực hiện trong những việc nhỏ, không quan trọng. Quan tâm chuyện nhỏ, dấn thân hiện tại. “Xét mình” chân thành hằng ngày trong đối thoại với Chúa. Nhận ra phương thế cụ thể Chúa an bài.

Một Ân Ban Siêu Nhiên

Phân định không loại trừ đóng góp tri thức nhân văn nhưng siêu vượt. Không đủ quy chuẩn Giáo Hội. Phân định là ân sủng. Bao gồm lý trí, khôn ngoan nhưng vượt quá. Tìm gặp mầu nhiệm kế hoạch độc đáo Chúa dành cho mỗi người. Liên hệ đến ý nghĩa cuộc sống trước mặt Chúa Cha. Dẫn đến suối nguồn sự sống bất diệt. Không đòi khả năng đặc biệt. Chúa Cha mạc khải cho kẻ bé mọn. Cầu nguyện thinh lặng lâu giờ giúp nhận rõ tiếng Chúa.

Lạy Chúa, Xin Hãy Phán

Trong cầu nguyện cũng tránh né, không để đối diện sự tự do của Thánh Thần. Phân định trong cầu nguyện khởi đi từ sẵn sàng lắng nghe. Lắng nghe Chúa, người khác, thực tại. Ai sẵn sàng lắng nghe có tự do chối từ quan điểm phiến diện. Mở ra đón nhận tiếng gọi phá vỡ an toàn nhưng dẫn ta đến cuộc sống tốt đẹp hơn. Vâng phục Tin Mừng là tiêu chuẩn tối hậu, và Huấn quyền. Không áp dụng quy tắc hay lặp lại quá khứ. Chỉ Thánh Thần xuyên thấu hoàn cảnh thực tế, nắm bắt sắc thái.

Luận Lý Của Tặng Phẩm Và Của Thập Giá

Điều kiện tiến bộ phân định là học biết sự kiên nhẫn Thiên Chúa, sự an bài Ngài. Cần quảng đại, “cho thì có phúc hơn nhận”. Phân định không nhằm khám phá điều gì thu thêm, mà nhận ra hoàn thành tốt hơn sứ mạng Rửa tội. Hàm nghĩa sẵn sàng hy sinh đến mức trao hiến tất cả. Hạnh phúc là nghịch lý, hiến ban kinh nghiệm tuyệt vời khi chấp nhận luận lý nhiệm mầu không thuộc thế gian (“Đây là luận lý của chúng tôi” – Thánh Bônaventura về thập giá). Đi vào năng động này, lương tâm không tê liệt, mở lòng quảng đại phân định. Xét hành trình cuộc đời, không lãnh vực nào miễn trừ. Có thể lớn lên, dâng hiến hơn nữa. Cầu xin Thánh Thần giải thoát, xua đuổi sợ hãi. Thiên Chúa đòi mọi sự, ban mọi sự. Không muốn làm ta què quặt, mà đem đến sự viên mãn. Phân định không phải tự phân tích bản thân, nội quan quy ngã, mà ra khỏi mình hướng về mầu nhiệm Thiên Chúa, giúp sống sứ mạng vì lợi ích anh em.

Ước gì những suy tư này được Mẹ Maria làm cho hoàn tất. Mẹ sống các Mối Phúc hơn ai hết. Mẹ là người phụ nữ hoan hỉ, ghi nhớ mọi sự trong lòng, chấp nhận lưỡi gươm. Mẹ là vị thánh giữa các thánh, có phúc hơn mọi người, chỉ bảo nẻo đường thánh thiện, đồng hành. Trò chuyện với Mẹ được an ủi, giải thoát, thánh hóa. Không cần nhiều lời, chỉ cần thầm thì: “Kính mừng Maria…”.

Tôi hy vọng những trang này hữu ích, giúp toàn thể Hội Thánh dấn thân thúc đẩy khát vọng nên thánh. Xin Chúa Thánh Thần đổ tràn khát khao mãnh liệt nên thánh, vinh danh Chúa hơn. Khuyến khích nhau trong nỗ lực này. Nhờ đó, chúng ta chia sẻ một hạnh phúc mà thế gian không tước khỏi được.

Ban hành tại Rôma, Đền Thánh Phêrô, ngày 19 tháng 3, lễ trọng kính Thánh Giuse, năm 2018, năm thứ 6 triều Giáo hoàng của tôi.

Phanxicô

Download Tông Huấn Gaudete et Exsultate (PDF)

Để đọc toàn bộ văn bản gốc của Tông huấn Gaudete et Exsultate của Đức Giáo hoàng Phanxicô và suy ngẫm sâu sắc hơn về ơn gọi nên thánh cùng khám phá nét đẹp của sự không hoàn hảo trong ánh sáng Tin Mừng, bạn có thể tải xuống bản PDF chính thức. Văn kiện quý giá này sẽ là kim chỉ nam giúp bạn nhận diện “ranh giới giữa mê và ngộ” trên con đường theo Chúa, tìm thấy niềm vui đích thực và sống đời sống Kitô hữu cách trọn vẹn hơn.

Tải Tông Huấn Gaudete et Exsultate PDF tại đây (Lưu ý: Liên kết này dẫn đến bản tiếng Anh chính thức từ Vatican. Vui lòng tìm kiếm trên các trang web Công giáo tại Việt Nam để có bản dịch tiếng Việt.)

TẢI SÁCH PDF NGAY