Cuốn sách “Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo” là một tài liệu quan trọng, phân tích sâu sắc về cách Nhật Bản định hình và triển khai chính sách đối ngoại và an ninh dưới thời Thủ tướng Abe Shinzo, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Giai đoạn này chứng kiến những thay đổi mang tính bước ngoặt trong tư duy chiến lược của Nhật Bản, nhằm đối phó với môi trường khu vực và quốc tế đầy biến động. Việc tìm kiếm và tải sách Tuyên Lời Thề Chiến Lược Lớn Của Nhật Bản Trong Kỷ Nguyên Abe Shinzo PDF sẽ giúp độc giả có cái nhìn toàn diện về những lựa chọn chính sách phức tạp mà Tokyo phải đối mặt, cũng như những nỗ lực của nước này nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì ổn định khu vực. Tài liệu này cung cấp một cái nhìn chi tiết về sự cân bằng tinh tế mà Nhật Bản theo đuổi giữa đồng minh Hoa Kỳ và đối tác kinh tế quan trọng Trung Quốc.

Đánh giá của Nhật Bản về cạnh tranh Mỹ-Trung trong “Tuyên lời thề chiến lược lớn…”

Cuốn sách làm rõ rằng Nhật Bản đặc biệt quan tâm đến những chuyển biến trong quan hệ Mỹ-Trung. Mặc dù không hoàn toàn nghiêng về phía Mỹ, quan điểm của Tokyo lại tương đối gần gũi với Washington. Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản năm 2019, một tài liệu tham khảo quan trọng được phân tích trong sách, đã phê phán các nỗ lực đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng bằng cách sử dụng biện pháp cưỡng ép, gây lo ngại sâu sắc cho Nhật Bản, Mỹ và cộng đồng quốc tế. Dù chỉ trích các hành động này và việc phá hoại trật tự quốc tế hiện hành, Nhật Bản vẫn chưa chính thức xem Trung Quốc là một “mối đe dọa”.

Các nhà hoạch định chính sách và học giả Nhật Bản, như được trình bày trong sách, không tin rằng một cuộc chiến tranh theo kiểu “bẫy Thucydides” giữa Mỹ và Trung Quốc là không thể tránh khỏi. Họ cũng nhận định rằng kịch bản Chiến tranh Lạnh mới khó xảy ra do sự phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc về kinh tế giữa hai cường quốc và việc Mỹ không có ý định triệt hạ Trung Quốc. Tuy nhiên, lo ngại về sự cạnh tranh ngày càng căng thẳng trên mọi mặt trận là hiện hữu. Đặc biệt, nguy cơ “phân tách” (decoupling) kinh tế Mỹ-Trung được xem là có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế khu vực châu Á, bao gồm cả Nhật Bản, do sự phụ thuộc lớn vào chuỗi cung ứng liên quan đến cả hai nước. Thực tế cho thấy, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã tác động tiêu cực đến lợi nhuận của nhiều công ty Nhật và làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế, giảm lượng xuất khẩu của nước này.

Ngoại giao cân bằng: Trụ cột trong chiến lược của Abe Shinzo

“Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo” nhấn mạnh chính sách ngoại giao cân bằng, linh hoạt là một đặc điểm nổi bật trong chiến lược của Nhật Bản thời kỳ này.

Củng cố đồng minh Nhật-Mỹ và tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Nhật Bản là quốc gia tiên phong trong việc định hình khuôn khổ Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific), nhấn mạnh sự kết nối giữa hai đại dương, đề cao vai trò của Ấn Độ và Đông Nam Á, cũng như các nguyên tắc tự do thương mại, tự do hàng hải và thượng tôn pháp luật. Quan điểm này về cơ bản tương đồng với Mỹ. Tokyo luôn ủng hộ các hoạt động tự do hàng hải (FONOPs) của hải quân Mỹ và cam kết tăng cường sự hiện diện, hợp tác tại Biển Đông, song phương hoặc đa phương.

Việc củng cố liên minh Nhật-Mỹ được xem là trụ cột không thể thiếu. Các nhà lãnh đạo Nhật Bản, đặc biệt là Thủ tướng Abe, đã chủ động tìm cách giữ chân Mỹ ở lại khu vực, coi đây là nền tảng cho an ninh quốc gia. Các cuộc gặp thượng đỉnh và tuyên bố chính sách đối ngoại luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ đồng minh này. Chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Abe ngay sau khi Tổng thống Trump nhậm chức là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực này.

Duy trì quan hệ ổn định với Trung Quốc

Tuy nhiên, Nhật Bản cũng khéo léo tránh biến khái niệm “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở” thành một chiến lược kiềm chế Trung Quốc rõ ràng. Việc thay thế từ “Chiến lược” (Strategy) bằng “Tầm nhìn” (Vision) cho thấy sự thận trọng này. Chính quyền Abe cũng điều chỉnh thái độ đối với Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc, từ phản đối sang yêu cầu các dự án phải đáp ứng tiêu chuẩn về minh bạch và bền vững tài chính, dù vẫn còn những nghi ngờ.

Nỗ lực ổn định và bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc cũng được đẩy mạnh, thể hiện qua các chuyến thăm cấp cao và thông điệp chúc mừng. Lý do cho việc này bao gồm: Trung Quốc là thị trường xuất khẩu hàng đầu, là đối tác quan trọng trong vấn đề Triều Tiên, và việc ổn định quan hệ có thể giúp hạ nhiệt căng thẳng ở Biển Hoa Đông – một vấn đề mà Nhật Bản nhấn mạnh là chìa khóa cho sự cải thiện thực chất trong quan hệ song phương.

Thực dụng kinh tế: Điều hướng trong cuộc chiến thương mại

Trong lĩnh vực kinh tế, cuốn sách chỉ ra rằng Nhật Bản cố gắng giữ thái độ trung lập trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, bảo vệ lợi ích từ trật tự thương mại tự do hiện hành. Dù chia sẻ lo ngại với Mỹ về các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc, Tokyo tránh chọn bên và không muốn bị cuốn vào xung đột. Nhật Bản ủng hộ giải quyết các tranh chấp thương mại thông qua cơ chế của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và mong muốn Trung Quốc cải thiện các vấn đề như bảo hộ sở hữu trí tuệ và trợ cấp doanh nghiệp nhà nước.

Sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc ngày càng tăng, cả về thị trường xuất khẩu lẫn chuỗi cung ứng. Các cuộc gặp cấp cao Nhật-Trung thường xuyên đề cập đến vấn đề thương mại và mở cửa thị trường. Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc vào Nhật Bản vẫn còn hạn chế, trong khi đầu tư của Nhật Bản vào Trung Quốc lại rất đáng kể.

Mặt khác, Mỹ vẫn là đối tác thương mại và đầu tư cực kỳ quan trọng. Nhật Bản thường xuyên có thặng dư thương mại với Mỹ nhưng lại thâm hụt với Trung Quốc. Đầu tư của Mỹ vào Nhật Bản chiếm tỷ trọng lớn. Trong hiệp định thương mại song phương Mỹ-Nhật, Tokyo đã chấp nhận nhượng bộ, mở cửa thị trường nông sản cho Mỹ để đổi lấy việc Mỹ giảm thuế đối với một số mặt hàng công nghiệp Nhật Bản.

Ưu tiên chiến lược với Mỹ: Nền tảng an ninh quốc phòng

Cuốn sách “Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo” khẳng định, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng quyết đoán ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, liên minh Nhật-Mỹ càng trở nên quan trọng, được coi là “hòn đá tảng” trong chính sách an ninh-quốc phòng của Nhật Bản. Các hoạt động trao đổi, hợp tác quốc phòng giữa hai nước diễn ra dày đặc, bao gồm các cuộc tiếp xúc cấp cao, tập trận chung thường niên và việc Nhật Bản mua sắm các hệ thống vũ khí hiện đại của Mỹ (như F-35).

Dù nỗ lực cải thiện quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, Tokyo luôn giữ thái độ dè chừng. Sự gia tăng năng lực quân sự và thiếu minh bạch trong chính sách quốc phòng của Trung Quốc được xem là mối lo ngại an ninh hàng đầu, được nêu rõ trong Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản. Hợp tác quốc phòng thực chất giữa Nhật và Trung rất hạn chế, dù có một số hoạt động mang tính biểu tượng như diễn tập thiện chí.

Nhật Bản cũng đồng điệu với Mỹ trong nhiều vấn đề an ninh khác. Về công nghệ cao, Nhật Bản đã cấm Huawei và ZTE tham gia vào các hợp đồng chính phủ, thể hiện sự lo ngại về an ninh mạng 5G. Đối với Biển Đông, Nhật Bản duy trì hiện diện quân sự thông qua các cuộc tập trận chung với Mỹ và các đối tác, thăm cảng các nước Đông Nam Á, nhưng tránh tham gia trực tiếp vào các chiến dịch FONOP của Mỹ để không đối đầu trực diện với Trung Quốc.

Thế lưỡng nan của Nhật Bản: Phân tích sâu trong sách

Phần cuối của cuốn sách đi sâu phân tích thế lưỡng nan mà Nhật Bản phải đối mặt, ngay cả khi đã cố gắng ứng xử khéo léo:

  1. Duy trì đồng minh với Mỹ: Trong bối cảnh chính quyền Trump theo đuổi chủ nghĩa “nước Mỹ trên hết” và yêu cầu đồng minh chia sẻ gánh nặng chi phí quốc phòng nhiều hơn, việc duy trì sự chắc chắn của liên minh trở thành một thách thức.
  2. Phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc: Sự phụ thuộc vào thị trường và chuỗi cung ứng Trung Quốc mang lại lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn, đặc biệt khi căng thẳng Mỹ-Trung leo thang hoặc xảy ra các sự kiện như đại dịch COVID-19. Điều này thúc đẩy Nhật Bản tìm cách đa dạng hóa kinh tế (CPTPP, RCEP, FTA với EU) và thậm chí hỗ trợ doanh nghiệp dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc.
  3. Cân bằng quan hệ với Trung Quốc: Mong muốn bình thường hóa quan hệ luôn bị cản trở bởi tranh chấp lãnh thổ (Senkaku/Điếu Ngư) và các hành động quyết đoán của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, đe dọa trực tiếp lợi ích hàng hải và trật tự dựa trên luật lệ mà Nhật Bản ủng hộ.

Nhìn chung, cuốn sách kết luận rằng Nhật Bản dưới thời Abe Shinzo đã theo đuổi một chiến lược lớn đầy tham vọng nhưng cũng hết sức phức tạp. Tokyo vừa tìm cách thừa nhận vai trò khu vực ngày càng tăng của Trung Quốc và thúc đẩy bình thường hóa quan hệ, vừa củng cố năng lực răn đe thông qua tăng cường liên minh cốt lõi với Mỹ. Đây là một nỗ lực cân bằng đầy khó khăn nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia trong một môi trường chiến lược đầy biến động.

Giới thiệu tác giả

Bùi Tài Kiên, tác giả của “Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo”, là Trợ lý Nghiên cứu tại Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao. Với nền tảng nghiên cứu chuyên sâu về quan hệ quốc tế và các vấn đề an ninh khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là chính sách đối ngoại của Nhật Bản và động lực Mỹ-Trung-Nhật, tác giả mang đến những phân tích sắc sảo và có cơ sở vững chắc trong cuốn sách này. Kiến thức và kinh nghiệm của tác giả đảm bảo tính học thuật và giá trị tham khảo cao cho công trình.

Review sách

“Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo” là một tác phẩm phân tích chính trị-chiến lược đáng đọc. Cuốn sách cung cấp một cái nhìn tổng quan, hệ thống và chi tiết về những điều chỉnh chính sách quan trọng của Nhật Bản trong giai đoạn cầm quyền của Thủ tướng Abe Shinzo. Điểm mạnh của sách là khả năng làm sáng tỏ sự phức tạp trong chiến lược của Nhật Bản: vừa củng cố đồng minh truyền thống với Mỹ, vừa tìm cách ổn định quan hệ và tận dụng cơ hội kinh tế từ Trung Quốc, đồng thời đối phó với những thách thức an ninh từ chính nước láng giềng này.

Sách không chỉ dừng lại ở việc mô tả chính sách mà còn đi sâu phân tích các yếu tố tác động (quan hệ đồng minh, tranh chấp lãnh thổ, phụ thuộc kinh tế) và những thế lưỡng nan mà Nhật Bản phải đối mặt. Các lập luận được củng cố bằng việc trích dẫn các nguồn tài liệu chính thống như Sách trắng Quốc phòng, phát biểu của các nhà lãnh đạo, dữ liệu kinh tế và phân tích của giới học giả. Với những ai quan tâm đến chính trị Nhật Bản, quan hệ quốc tế ở châu Á – Thái Bình Dương và cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung, việc tìm đọc và tải bản PDF của cuốn sách này là rất hữu ích để hiểu rõ hơn về một trong những quốc gia có vai trò then chốt trong khu vực.

Tài liệu tham khảo

  1. Ali Wyne, 2018, “The Implications of US – China Trade Tensions for Japan”, Rand, September 18, 2018
  2. David Brunnstrom, “Japan to boost South China Sea role with training patrols with U.S Minister”, Reuters, September 16, 2016
  3. Deborah Elms, 2015, Why Agriculture is so difficult for trade deals?, Asiantradecenter, April 28, 2015
  4. Issaku Harada, Oki Nagai & Shunsuke Shigeta, “Xi and Abe use economy as binding force but hold back on security”, Nikkei, October 27 2018
  5. Hiroyuki Akita, 2018, “Can Japan and China move beyond a tactical détente?”, Eastasiaforum, September 19, 2018
  6. Julian Ryall, “Japan’s defence chief hits out at Beijing on South China Sea, military build-up”, South China Morning Post, December 16, 2019
  7. Lara Seligman & Robbie Gramer, 2019, “Trump Asks Tokyo to Quadruple Payments for U.S. Troops in Japan”, foreign policy, November 15, 2019
  8. Tom O’Connor, 2019, “ASIA’S COLD WAR: JAPAN ON THE FRONT LINES OF A U.S.-CHINA CONFLICT”, Newsweek, September 28, 2019
  9. Toshiya Tsugami, 2019, “The Impact of the US-China Confrontation on the World”, Japan Institute of International Affairs, October 28, 2019
  10. Testushi Kajimoto, 2019, “Japan Inc increasingly hit by trade war, but few shifting from China: Reuters poll”, Reuters, September 13, 2019
  11. TS. Nguyễn Thanh Minh, Bộ Tư lệnh Cảnh Sát Biển, 2017, “Chuyển động mới của Nhật Bản tại Biển Đông và hàm ý đối với chiến lược của Trung Quốc”, nghiencuubiendong, Ngày 01 tháng 08 năm 2017
  12. Simon Denyer, “Japan effectively bans China’s Huawei and ZTE from government contracts, joining U.S”, Washington Post, December 10 2018
  13. Sergei Klebnikov, “6 Key Takeaways From The U.S.-Japan Trade Deal”, forbes, October 8 2019
  14. Stephen R. Nagy, 2019, “Japan’s Precarious Indo-Pacific Balance”, Japantimes, November 14, 2019
  15. Japan Ministry of Foreign Affairs, Diplomatic Bluebook 2018, (April 25, 2019)
  16. Japan Ministry of Defense, Defense White Paper 2018, (August 28, 2018)
  17. Japan Ministry of Defense, Defense White Paper 2019, (September 27, 2019)
  18. Japan Ministry of External Trade and Industry, White paper on International Economy and Trade 2019 (November 26, 2019)
  19. Các trang tin điện tử: Bộ Ngoại giao Nhật Bản, Bộ Quốc phòng Nhật Bản, Bộ Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, JETRO, Foreign Policy, NHK, Reuters, South China Morning Post, The Japantimes, The Diplomat, The Independent, The ASEAN Post, Washington Post.
  • (Các chú thích chi tiết từ [1] đến [58] trong bài viết gốc được tham khảo để đảm bảo tính chính xác của các luận điểm được trình bày lại trong bài viết này)

Download Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo PDF

Để tìm hiểu sâu hơn về những phân tích và luận điểm chi tiết được trình bày, bạn đọc quan tâm có thể tìm và tải về tài liệu “Tuyên lời thề chiến lược lớn của Nhật Bản trong kỷ nguyên Abe Shinzo PDF”. Việc tiếp cận bản đầy đủ của cuốn sách sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và những dẫn chứng cụ thể về chính sách đối ngoại và an ninh phức tạp của Nhật Bản trong một giai đoạn lịch sử quan trọng. Hãy tìm kiếm và tải về để bổ sung vào tủ sách nghiên cứu của bạn.

TẢI SÁCH PDF NGAY